برای اطلاعات عمومی سیستم عامل لینوکس شامل چندین بخش مختلف است:
- Bootloader – بوت لودر نرم افزاری است که بوت کامپیوتر شما را مدیریت می کند. برای اکثر کاربران، همان صفحه ای است که هنگام راه اندازی سیستم عامل اجرا میشود.
- Kernel – کرنل هسته این سیستم عامل است که “لینوکس” نامیده می شود و پردازنده، حافظه و دیوایس های متصل را مدیریت می کند. هسته پایین ترین سطح سیستم عامل است.
- Init system – یک زیر سیستم است که فرایند بوت لودر (گراب GRUB) و Daemons را مدیریت می کند.
- Daemons – اینها سرویس های درحال اجرا در بک گراند (پرینت، صدا و غیره) هستند که یا هنگام بوت شدن یا بعد از ورود به دسک تاپ شروع به کار می کنند.
- Graphical server – یک زیر سیستم است که گرافیک را روی مانیتور شما نمایش می دهد.
- Desktop environment – محیط دسک تاپ همان محیطی است که کاربران با آن کار می کنند.دسک تاپ های زیادی برای انتخاب وجود دارد (GNOME ، Cinnamon ، Mate ، Pantheon ، Enlightenment ، KDE ، Xfce و غیره). هر دسک تاپ یکسری برنامه های داخلی دارد (مانند فایل منیجر، ابزارهای پیکربندی، مرورگرهای وب و بازی ها).
- Applications – دسک تاپ ها مجموعه کاملی از برنامه ها را ارائه نمی دهند. درست مثل ویندوز و macOS، لینوکس هزاران هزار عنوان نرم افزار دارد که به راحتی می توان آنها را نصب کرد. اکثر توزیع های مدرن لینوکس شامل ابزارهایی شبیه App Store هستند که نصب برنامه را ساده می کنند. مثلا، اوبونتو لینوکس دارای مرکز نرم افزار اوبونتو (Ubuntu Software Center) است که به شما امکان می دهد به سرعت در میان هزاران برنامه جستجو کنید و آنها را نصب کنید.
چرا از لینوکس استفاده کنیم؟
این سوالی است که اکثر مردم می پرسند. چرا وقتی ویندوز بخوبی روی دسک تاپ ها و سرورها کار می کند، خود را با یادگیری یک سیستم عامل جدید به زحمت بیاندازیم؟
در جواب بهتر است از شما بپرسم آیا سیستم عاملی که از آن استفاده می کنید واقعاً کارایی خوبی دارد؟ آیا در برابر ویروس ها، بدافزارها مقاوم است، کاهش سرعت، خرابی و خرید لایسنس بصورت قانونی ندارد؟
- لینوکس رایگان است و آن می توانید را بر روی هر کامپیوتر یا سروری که بخواهید نصب کنید.
- لینوکس هیچ مشکلی با باج افزارها، بدافزار یا ویروس ها ندارد. لینوکس به طور کلی در برابر چنین حملاتی آسیب پذیر نیست.
- همچنین اگر بخواهید وارد مشاغل امنیت سایبری شوید حتما باید لینوکس را یاد بگیرید، چرا که لینوکس سیستم عامل اصلی هکرها و پنتسترها است.
متن باز
لینوکس همچنین تحت مجوز متن باز (open source) منتشر می شود. منبع باز شامل:
- آزادی اجرای برنامه برای هر هدفی
- آزادی مطالعه در مورد چگونگی کارکرد برنامه و تغییر آن برای انجام هر کاری که می خواهید انجام می دهد.
- آزادی در کپی، آزادی در ویرایش توزیع و انتشار برای دیگران
بدون شک، لینوکس یک سیستم عامل “توسط مردم، برای مردم” است.
توزیع چیست؟
لینوکس تعدادی نسخه مختلف دارد که متناسب با هدف هر نوع کاربری است. از کاربران جدید گرفته تا کاربران خوش سلیقه و کاربران حرفه ای، می توانید نسخه هایی متناسب با نیازهای خود پیدا کنید. به این نسخه ها توزیع یا distribution گفته می شود (به اختصار “distros”). تقریباً همه توزیع های لینوکس را می توان به صورت رایگان دانلود کرد، روی دیسک (یا USB) رایت و نصب کرد. محبوب ترین توزیع های لینوکس موارد زیر هستند:
- آرچ (Arch)
- مینت (LINUX MINT)
- مانجارو (MANJARO)
- دبیان (DEBIAN)
- اوبونتو (UBUNTU)
- سلوس (SOLUS)
- فدورا (FEDORA)
- اوپن سوزه (OPENSUSE)
- المنتری او-اس (ELEMENTARY OS)
برخی کاربران رابط کاربری بسیار مدرن (مانند GNOME و Elementary OS’s و Pantheon) را انتخاب می کنند، در حالی که برخی محیط دسکتاپ سنتی تر (openSUSE و KDE) را میپسندند. شما می توانید 100 توزیع برتر را در Distrowatch را بررسی کنید.
برای استفاده در سرور هم می توانید از موارد زیر استفاده کنید:
- Red Hat Enterprise Linux
- Ubuntu Server
- Centos
- SUSE Enterprise Linux
برخی از توزیع های سرور در بالا رایگان هستند (مانند اوبونتو سرور و CentOS) و برخی از آنها تجاری هستند (مانند Red Hat Enterprise Linux و SUSE Enterprise Linux).
کدام توزیع برای من مناسب است
انتخاب توزیع به پاسخ سه سوال ساده بستگی دارد:
- مهارت شما چقدر است؟
- آیا رابط کاربری دسک تاپ مدرن را ترجیح می دهید یا استاندارد را؟
- سرور یا دسک تاپ؟
اگر در مهارت کامپیوتر مبتدی هستید، باید از یک توزیع کاربرپسند مانند Linux Mint ،Ubuntu، Elementary OS یا Deepin استفاده کنید. اگر مهارت های شما در محدوده بالاتر از حد متوسط قرار داشته باشد، می توانید با توزیعی مانند دبیان یا فدورا شروع کنید. اگر به سیستم کاملاً تسلط دارید، از توزیعی مانند آرچ و Gentoo استفاده کنید.
آیا به دنبال یک توزیع برای سرور هستید، باید تصمیم بگیرید که آیا به رابط کاربری دسک تاپ نیاز دارید یا اینکه می خواهید این کار را فقط از طریق خط فرمان انجام دهید. نسخه اوبونتو سرور رابط GUI را نصب نمی کند و فقط محیط خط فرمان دارد. با این حال، شما می توانید برای رابط GUI دسکتاپ اوبونتو را نصب کنید.
آیا مدیر سیستم هستید و توزیع خاصی را می خواهید که هر آنچه را که برای سرور نیاز باشد به شما ارائه دهد؟ در این صورت CentOS ممکن است بهترین انتخاب باشد.
آیا می خواهید از یک توزیع دسک تاپ استفاده کنید و ابزارهای مورد نیازتان را خودتان اضافه کنید؟ در این صورت، ممکن است دبیان گزینه بهتری باشد.
نصب لینوکس
اگر کاربر جدید لینوکس هستید با آموزش زیر میتوانید اوبونتو را در کنار ویندوز یا در یک ماشین مجازی نصب کنید. برای بسیاری از افراد نصب یک سیستم عامل کار بسیار دلهره آوری به نظر می رسد. باور کنید یا نه، لینوکس یکی از ساده ترین نصب ها را در بین سیستم عامل ها دارد.